Multipl Skleroz, halk arasında bilindiği adıyla MS hastalığı merkezi sinir sistemini, beyni ve omuriliği etkileyen bir rahatsızlıktır. Hastalık, kasların kontrolü ve gücü, görüş, denge, duygular ve düşünceleri etkiler.
Sinir hücreleri miyelin denilen koruyucu bir maddeyle kaplıdır. Miyelin olmadığı taktirde beyin ve omurilik vücudun geri kalan bölümündeki sinir hücreleri ile iletişim kuramaz. MS beyin ve omurilikteki miyelini yavaş yavaş yok ederek, kasların güçsüzleşmesine neden olur ve doku bozuklukları oluşur.
MS kişiden kişiye farklı belirtiler gösterir. Bazı hastalar hayatları boyunca çok küçük sorunlarla karşılaşırken, bazı insanlar ciddi sakatlıklar yaşayabilir. Büyük bir kısmıysa ikisinin ortasında kalan sorunlar yaşarlar.
Hastalık başlangıç yıllarında hafif semptomlar gösterir ve inişli çıkışlı bir yol izler. Bu dönemi takip eden süreçte ise bu iniş çıkışlar gittikçe artmaya ve kötüleşmeye başlar. Sinirlerde oluşan hasar gittikçe kötüleşir ve sonuçları kalıcı olur. Ama bu semptomlar ne kadar kötü olursa olsun, tedavisiyle birlikte hastanın hayatını sürdürmesi mümkündür. Kesin iyileşme sağlayacak bir tedavisi bulunmamasına rağmen çok nadir durumlar dışında ölümcül değildir.
Nedenleri
Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemektedir ama uzmanların çoğu bağışıklık sistemiyle alakalı olduğuna inanmaktadır. Bağışıklık sisteminde oluşan hasar nedeniyle vücut, beyin ve omurilikten oluşan merkezi sinir sistemine yanlışlıkla zarar verir. Uzmanlar neden bazı insanlarda hastalık görülürken bazılarında görülmediğini açıklayamıyorlar. Genetik etkiler nedeniyle aile bireylerinde görülebilir. Ayrıca yaşanılan çevre de önemli bir paya sahiptir. Uzmanlar, hastalığın ekvatordan uzak, soğuk bölgelerde yaşayan insanlarda daha sık görüldüğünü belirtiyor.
Belirtileri
MS in ilk belirtileri hastalığın başladığı noktaya ve neden olduğu zarara göre değişmekle birlikte belirtiler şöyle sıralanabilir;
Hasta kaslarında güçsüzlük, kol ve bacaklarında ağırlık hissedebilir. Yürürken bacaklarını sürüklüyor gibi gelebilir ve taşıdığı şeyleri sıklıkla düşürebilir.
Görüş sorunları olabilir, puslu görüntüler oluşabilir. Az görme ya da çift görme durumları olabilir. Görme yetisini kaybetmek ve göz ağrıları genellikle hastalığın ilk belirtisidir.
Duyulara bağlı belirtiler olabilir. Karıncalanma, uyuşma ya da iğne batması gibi hisler olabilir. Ya da sırt ve bacaklarda elektrik çarpması gibi şeyler hissedilebilir.
Baş dönmesi, sersemleşme hali olabilir.
Hastalık ilerledikçe bu tür şikayetler artar. Hasta, çarpıntı hissi, tuvaleti tutamama, lokmaları yutamama ve mantıklı düşünememe gibi durumlar yaşayabilir. Yaşanılan bu sıkıntılar depresyona neden olabilir. MS hastaları genellikle sıcağa karşı duyarlıdır. Yüksek ısılarda rahatsız olurlar. Ancak hastalıkla ilgili tahminlerde bulunmak zor, çünkü hiçbir işareti olmadan şikayetler kötüleşebilir veya yıllarca hiç sorunsuz yaşanabilir.
Sinir hücreleri miyelin denilen koruyucu bir maddeyle kaplıdır. Miyelin olmadığı taktirde beyin ve omurilik vücudun geri kalan bölümündeki sinir hücreleri ile iletişim kuramaz. MS beyin ve omurilikteki miyelini yavaş yavaş yok ederek, kasların güçsüzleşmesine neden olur ve doku bozuklukları oluşur.
MS kişiden kişiye farklı belirtiler gösterir. Bazı hastalar hayatları boyunca çok küçük sorunlarla karşılaşırken, bazı insanlar ciddi sakatlıklar yaşayabilir. Büyük bir kısmıysa ikisinin ortasında kalan sorunlar yaşarlar.
Hastalık başlangıç yıllarında hafif semptomlar gösterir ve inişli çıkışlı bir yol izler. Bu dönemi takip eden süreçte ise bu iniş çıkışlar gittikçe artmaya ve kötüleşmeye başlar. Sinirlerde oluşan hasar gittikçe kötüleşir ve sonuçları kalıcı olur. Ama bu semptomlar ne kadar kötü olursa olsun, tedavisiyle birlikte hastanın hayatını sürdürmesi mümkündür. Kesin iyileşme sağlayacak bir tedavisi bulunmamasına rağmen çok nadir durumlar dışında ölümcül değildir.
Nedenleri
Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemektedir ama uzmanların çoğu bağışıklık sistemiyle alakalı olduğuna inanmaktadır. Bağışıklık sisteminde oluşan hasar nedeniyle vücut, beyin ve omurilikten oluşan merkezi sinir sistemine yanlışlıkla zarar verir. Uzmanlar neden bazı insanlarda hastalık görülürken bazılarında görülmediğini açıklayamıyorlar. Genetik etkiler nedeniyle aile bireylerinde görülebilir. Ayrıca yaşanılan çevre de önemli bir paya sahiptir. Uzmanlar, hastalığın ekvatordan uzak, soğuk bölgelerde yaşayan insanlarda daha sık görüldüğünü belirtiyor.
Belirtileri
MS in ilk belirtileri hastalığın başladığı noktaya ve neden olduğu zarara göre değişmekle birlikte belirtiler şöyle sıralanabilir;
Hasta kaslarında güçsüzlük, kol ve bacaklarında ağırlık hissedebilir. Yürürken bacaklarını sürüklüyor gibi gelebilir ve taşıdığı şeyleri sıklıkla düşürebilir.
Görüş sorunları olabilir, puslu görüntüler oluşabilir. Az görme ya da çift görme durumları olabilir. Görme yetisini kaybetmek ve göz ağrıları genellikle hastalığın ilk belirtisidir.
Duyulara bağlı belirtiler olabilir. Karıncalanma, uyuşma ya da iğne batması gibi hisler olabilir. Ya da sırt ve bacaklarda elektrik çarpması gibi şeyler hissedilebilir.
Baş dönmesi, sersemleşme hali olabilir.
Hastalık ilerledikçe bu tür şikayetler artar. Hasta, çarpıntı hissi, tuvaleti tutamama, lokmaları yutamama ve mantıklı düşünememe gibi durumlar yaşayabilir. Yaşanılan bu sıkıntılar depresyona neden olabilir. MS hastaları genellikle sıcağa karşı duyarlıdır. Yüksek ısılarda rahatsız olurlar. Ancak hastalıkla ilgili tahminlerde bulunmak zor, çünkü hiçbir işareti olmadan şikayetler kötüleşebilir veya yıllarca hiç sorunsuz yaşanabilir.
