çocuklarda kalp için teşhis testleri Elektrokardiyografi:
Tipik Elektrokardiyogram (EKG)
Kısaca EKG olarak bilinen elektrokardiyogram, kalpteki elektriksel faaliyetleri kaydeden bir testtir. Bu testle, kalbin ritmine, kalp damarlarındaki darlığa ve geçirilmiş kalp krizinin durumuna ilişkin bir çok şey öğrenilir.
Özellikle kulakçık (kalbin üst kısmındaki bölümler) veya karıncıklarda (kalbin alt kısmındaki bölümler) büyüme varsa bu durum hemen farkedilir. Bu test can yakmaz, birkaç dakikada tamamlanır ve pahalı değildir. Bütün bu nedenlerden ötürü kardiyoloji bölümlerinde en yaygın olarak uygulanan testtir. Transtelefonik EKG
Transtelefonik EKG hastane dışında kaydedilir ve bir telefon hattı üzerinden hastaneye gönderilir. Bunun için transtelefonik monitör denilen özel bir aygıt kullanılır. Bu monitörler kalbin elektrik sisteminde sorun olan çocuklar için yararlıdır.Aritmi (ritim bozukluğu) diye de adlandırılan bu rahatsızlığı teşhis etmek için sorun yaşandığı sırada EKG kaydı yapmak gerekir. Çünkü aritmi çoğunlukla aralıklı olarak gelir ve bu sorun yaşanmadığı zaman çekilen EKG normal çıkar. Bu rahatsızlığa sahip olan bir çocuk ritim sorununu yaşarken EKG'si çekilip hastaneye ulaştırılabilir. Ayrıca çocukta tedavinin işe yarayıp yaramadığını görmek için de bu monitör kullanılabilir. Ancak birçok kez telefon hattından EKG göndermek gerekirse transtelefonik monitör sistemi bir hayli pahalıya gelebilir.
Ekokardiyografi (EKO)
Fetal Ekokardiyogram
Fetal ekokardiyogram, bebek daha ana rahmindeyken kalbine ultrason yapılmasıdır. Ultrason, ses dalgalarını kullanarak kalbin görüntülerini alır. Bu testte herhangi bir şekilde radyasyona maruz kalmak veya başka bir risk yoktur. Fetal ekokardiyogram hamileliğin 18'inci haftasından sonra yapılabilir. Bundan önce bebek kalbindeki bölmeler, net bir resim alınamayacak kadar küçüktür.
Eğer hamileliğiniz 28 haftadan az ise testten önce bir litre kadar su içmeniz gerekir. Su içmeye başladıktan sonra idrara çıkmayın. Eğer hamileliğiniz 28 haftayı geçtiyse testten önce özel bir şey içmenize veya yemenize gerek yoktur. Görevli uzman karnınızın üstüne biraz jel sürdükten sonra mikrofona benzeyen bir aleti karnınızda dolaştırarak bebeğin kalbinin değişik resimlerini alır. 20 dakika ila 45 dakika arasında süren bu test acısızdır.
Sakinleştirici İlaçla Ekokardiyogram (Küçük çocuklar için)
Bir ekokardiyogram, ya da kalbin ultrasonunun alınması, ses dalgalarının yardımıyla kalbin görüntülerinin alınmasını sağlayan bir testtir. Bu test sayesinde kalbin yapısı ve içindeki kan akışıyla ilgili birçok bilgi edinilir. Ultrason dalgalarının bilinen hiçbir riski yoktur. Test 20 - 45 dakika arasında sürer ve çocuk rahat bir şekilde uzanırken yapılır. Acı vermez. Testin başarılı olması için çocuğun hareketsiz durması gerekir. Bu yüzden genellikle 3 yaşın altındaki çocuklara test süresince uyumaları için yatıştırıcı ilaç verilir.
Yatıştırıcı testten yaklaşık yarım saat önce verilir ve genellikle kloral hidrat kullanılır.
Çocukların yatıştırıcı ilacı aç karnına alması daha güvenlidir. Eğer çocuğunuza ekokardiyogram yapılacaksa:
a) Testten 4 saat öncesinden itibaren ona mama, anne sütü, süt veya katı yiyecek vermeyin,
b) Testten 3 saat öncesinden itibaren elma suyu veya su vermeyin,
c) Testten 3 saat öncesinden itibaren çocuğa yiyecek veya içecek vermeyin.
Yatıştırıcı ilaç verildikten sonra çocuğun ayak ya da el parmağına bir monitör bağlantısı yapılacak ve bu monitör yardımıyla solunum kontrol altında tutulacaktır. Testi yapan uzman çocuğun göğsüne biraz jel sürecektir. Bundan sonra, mikrofona benzeyen ultrason aleti göğüs üzerinde hareket ettirilecektir. Çocuğun yatış pozisyonu zaman zaman değiştirilerek kalbin farklı açılardan görüntüsü elde edilecektir. Bu görüntüler daha sonra incelenmek üzere kaydedilecektir.
Ekokardiyogram (daha büyük çocuklar için)
Bir ekokardiyogram, ultrason, ses dalgaları kullanılarak kalbin görüntülerinin alındığı bir testtir. Bu testle, kalbin yapısı ve içindeki kan akışıyla ilgili birçok bilgi edinilir. Testin bilinen hiçbir riski yoktur. Acısızdır ve büyük çocukların önceden yapması gereken bir hazırlık söz konusu değildir. 20 - 45 dakika arasında sürer ve çocuk rahat bir şekilde uzanmış olarak yapılır. Kalbin görüntülerinin iyi çıkması için çocuğun hareketsiz durması gerekir. Anne ve babaların test sırasında çocuğun yanında olmaları teşvik edilir. Ayrıca televizyonda bir film izlemesine de izin verilebilir. Çocuk uzandıktan sonra görevli uzman çocuğun göğsüne biraz jel sürer. Daha sonra mikrofona benzeyen ultrason aygıtı göğüs üzerinde gezdirilir. Kalbin farklı açılardan görüntülerinin alınabilmesi için çocuğun zaman zaman yatış pozisyonunu değiştirmesi istenir. Görüntüler daha sonra incelenmek üzere kaydedilir.
Transesophageal Ekokardiyogram
Bu, ses dalgaları kullanarak kalbin görüntülerini alan özel bir ultrason testidir. Bu tip ekokardiyogram, büyük çocuklarda ve yetişkinlerde normal ultrasondan daha iyi sonuçlar verir. Ayrıca kalp ameliyatları sırasında cerraha yardımcı olmak amacıyla da kullanılır. Bilinen bir riski ya da radyasyona maruz kalma durumu yoktur.
Bu testte özel bir tüp boğazdan geçirilerek yemek borusuna sokulur. Tüpün ucu kalbe yakın yerleştirilir ve böylece çok net ve ayrıntılı görüntüler alınır. Çocuklarda genellikle bu test anestezi altında yapılır. Ergenlik çağındaki gençlerde ve yetişkinlerde boğaza lokal anestezi yapılır. Ayrıca tüp boğazdan geçmeden önce damardan yatıştırıcı ilaç verilir.
Genel anestezi veya damardan yatıştırıcı verilirken midenin boş olması gerekir. Eğer çocuğunuza bu test yapılacaksa bazı noktalara dikkat etmelisiniz:
a) Testin altı saat öncesinden başlayarak çocuğunuza katı yiyecek vermeyin. Süt ve mama katı yiyecek olarak kabul edilir.
b) Su, gazoz, çorba gibi sıvılar testin üç saat öncesine kadar verilebilir.
c) Testin üç saat öncesinden itibaren hiçbir şey yememek ve içmemek gerekir.
Bu test kalp hastalığı uzmanı bir doktor tarafından yapılır. Test sırasında hastanın kalp atış oranı, kalp ritmi, solunumu ve tansiyonu dikkatle izlenir. Test yaklaşık yarım saat sürer. Kalbin alınan görüntüleri daha sonra incelenmek üzere kaydedilir.
EGZERSİZ TESTLERİ
Egzersiz Bandı
Bu test, kalbin egzersize karşılık verip veremediğini ölçer. Test sırasında çocuk bandın üzerinde yürürken, bir uzman çocuğun kalp atışlarını ve tansiyonunu denetler. Test sırasında çocuğun özel bir tüple nefes alıp vermesi istenebilir. Test acı vermez ve bir soruna yol açması çok ender görülür.
Test günü çocuğunuz spor ayakkabılar ve rahat giysiler giymelidir. Genellikle testten bir saat önce hafif bir kahvaltı yapması veya hafif bir yemek yemesi yeterlidir. Çocuklar, yanlarında anne babaları yokken bu testte daha iyi performans gösterirler. Eğer isterseniz onunla birlikte kalabilirsiniz tabii. Ama genelde test sırasında anne ve babaların çocuğun yanında olmaması tavsiye edilir. Test çocuğun hafif eğimli bantta yavaşça yürümesiyle başlar. Görevli uzman 3 dakikada bir bandın hızını ve eğimini arttırır. Çocuk mümkün olduğu kadar çok egzersiz yapmaya teşvik edilecektir. Koşması bile istenebilir. Eğer çocuk çok yorulursa, ciddi olumsuz belirtiler gösterirse ya da kalp atışlarında veya tansiyonunda sorunlar ortaya çıkarsa test sona erdirilir. Egzersizden sonra band üzerinde 10 dakika daha yavaş yürüyüş yaptırılır. Bu sırada da kalp atışları ve tansiyon dikkatle izlenir. 10 dakikalık yavaş yürüyüşün ardından test sona erer.
Egzersiz MUGA Testi
Bu, kalbin egzersiz sırasında ve dinlenirken ne kadar güçlü kan pompaladığını ölçen bir testtir. Normal olarak bir kişi egzersiz yaparken kalp her atışında daha fazla kan pompalar. Bu test sırasında radyoaktif bir madde 15 dakika arayla damardan iki kez verilir. İzleyici denilen bu madde sayesinde görüntüler alınır. Burada söz konusu olan radyasyon azdır. İki kere röntgen çektirmeye eşit bir miktardır. Bu testte çok az acı vardır. Çocuğun cildine hissizleştirici bir krem sürülebilir ve böylece damardan enjeksiyon sırasında acı çekmesi önlenir. İğne damara girerken başta hafif bir acı olabilir. Ama bundan sonrası acısızdır. Damardan verilen radyoaktif madde test bitiminden sonraki 24 saat içerisinde idrarla vücuttan atılır. Bu testte sorun çıkması çok ender görülür. Testin tamamlanması iki saat kadar sürer.
Eğer çocuğunuza bu test yapılacaksa ona spor ayakkabılar ve rahat giysiler giydirin. Testten iki saat önce hafif bir kahvaltı yapması veya hafif bir yemek yemesi yerinde olur. Testin 8 saat öncesinden itibaren çay, kahve, meşrubat ya da çikolata gibi şeylerden uzak durması gerekir. Test sırasında çocuğunuzun bir masaya uzanması istenecektir. Röntgen makinesi, filmleri çekmek üzere çocuğun göğsüne yaklaştırılacaktır. Çocuğunuzun test sırasında hareketsiz durması önemlidir. İlk filmler çekildikten sonra masanın üzerinde yatarken özel bir bisiklette pedal çevirmesi istenecektir. Mümkün olduğu kadar çok egzersiz yapması istenecektir. Çocuk fazla yorulursa ya da ciddi belirtiler ortaya çıkarsa teste son verilir. Bundan sonra masada sessizce yatarken 10 dakika daha çocuğun kalp ritmi ve tansiyonu izlenir.
DİĞER TESTLER
Holter Monitör
Holter monitör, çocuğun elektrokardiyogramının yani ECG'sinin 24 saat süresince kaydedilmesidir. Günlük faaliyetler sırasında kalpte ortaya çıkabilecek ritim sorunlarını tespite yarar. Bu uygulamada elektrokardiyogram bağlantıları çocuğun göğsünün üstüne yerleştirilir ve küçük bir teybe bağlanır. Teyp kemere takılabileceği gibi, bir çantada da taşınabilir. Holter monitörü taşırken çocuğun günlük faaliyetleri kağıda dökülmelidir ve özellikle kalple ilgili şikayetler yazılmalıdır. Eğer günlük faaliyetler içinde elektrokardiyogram bağlantıları gevşer veya göğüsten ayrılırsa, bir bant yardımıyla yeniden tutturulabilirler. Holter monitörü kullanılırken çocuğa önden düğmeli bir gömlek giydirilmesi tavsiye edilir. Monitör 24 saat kullanıldıktan sonra çıkarılır ve hastaneye geri gönderilir. Teybe alınan elektrokardiyografi, uzmanlar tarafından elektronik incelemeden geçirilir. Anormal kalp atışları olup olmadığına bakılır.
Tilt Masa Testi
Bu test, yaygın görülen ve bayılma (senkop) denilen bozukluğun teşhisinde kullanılır. Değişik sağlık sorunları bayılmaya neden olabilir. Bu sorunların bazıları çocuk açısından ciddi bir risk oluşturur, bazıları ise ciddi değildir. Bu bakımdan, bayılmanın nedenlerini tespit etmek önemlidir. Senkopun en yaygın görülen türü basit bayılma veya vasodepressor senkoptur. Bu, göreni telaşlandıran bir olaydır, ama çok ender olarak hayati tehlike yaratır. Pozisyon değişikliklerine vücudun alışılmamış bir tepki vermesinden kaynaklanır. Normal olarak kişi ayağa kalktığında kalp atışları hızlanır ve tansiyon yükselir. Ancak bazı insanlar ayağa kalktığında kalp atışları yavaşlar ve tansiyon düşer.
Eğer tansiyon fazla düşerse, beyne yeterli kan akışı olmaz kişi bayılır. Bayılmayla birlikte kişi yatay pozisyona geçer. Bu durumda kan beyne daha kolay ulaşır ve kişi ayılır. Tilt masa testi, sorunun vasodepressor senkopu olup olmadığını anlamak için yapılır. Test sırasında hasta özel ve sert bir yatağa yerleştirilir. Bu yatakta sırtüstü yatan hasta, yatakla birlikte dikey pozisyona geçer. Bu geçiş yatağın dikey pozisyona gelmesiyle olur, hasta güç harcamaz. Eğer hasta bayılırsa veya kendisini bayılacakmış gibi hissederse test durdurulur ve sonucu pozitif kabul edilir. Bu durumda kalp uzmanı tarafından sorunu giderici ilaçlar yazılır veya hastaya kalp pili takılır.
Pozitif bir sonuç iyidir, çünkü çocuğun bayılmasının başka ve daha ciddi nedenleri olmadığını gösterir. Eğer çocuğunuza bu test yapılacaksa, testin en az 3 saat öncesinden itibaren hiçbir şey yememesi ve içmemesi gerekir. Bu şekilde test sırasında çocuğun midesinin bulanması ihtimali azalmış olur. Teste başlamadan önce damardan enjeksiyon yapılacaktır. Bu nedenle az bir acı söz konusu olacaktır. Ama testin geri kalanında acı yoktur. Eğer İsuprel verilirse çocuğun kalbi, sanki heyecanlanmış veya ağır bir egzersiz yaparcasına, daha hızlı atmaya başlayacaktır. Test süresince bir doktor ve uzmanlar yanınızda olacaktır.
Oksijen Satürasyon Testi
Bu testle, iğne kullanılmadan çocuğun kanındaki oksijen miktarı ölçülür. Test için çocuğun el ya da ayak parmağına veya kulak memesine bir alıcı bağlanır. Bu alıcının bağlı olduğu makineden oksijen satürasyonu ve nabız rakamları izlenebilir. Eğer çocuk hareketsiz yatabilirse test birkaç dakikada tamamlanır. Küçük çocuklarda bazen net bir sonuç almak biraz daha uzun sürebilir. Acı yoktur. Oksijen satürasyon testi çocuğun rengi maviye çaldığı zaman veya kanındaki oksijenin normalin altında olduğu yönünde bir kuşku bulunduğu zaman yapılır.
Kan İncelmesini Kontrol Testi
Bazı kalp sorunlarında çocukların, kan pıhtılarını önlemek için kanı inceltici ilaçlar alması gerekir. Çocukların bu tür ilaçlar almasını gerektiren en önemli neden, kalbe yapay kapakçık takılmış olmasıdır. Bu kapakçıkta kan akışını önleyecek veya vücudun başka kısımlarına gidebilecek kan pıhtıları oluşabilir. Bunun dışında kalp içindeki kan akışı normalden yavaş olan çocuklara da kan inceltici ilaçlar verilebilir. Bu ilaçları gerekli kılabilecek son bir neden de kalp ritminde bozukluk olmasıdır. Kanı inceltmek için kullanılan en yaygın ilaçlar aspirin ve Kumadin, (Warfarin)'dir. Aspirin alan çocukların özel bir kontrole ihtiyaçları yoktur. Kumadin alanların ise düzenli olarak kan testinden geçmesi gerekir. Bu şekilde verilen ilaç dozunun yeterli olup olmadığı anlaşılır. Dozun, çocuğu kan pıhtısı oluşumundan koruyacak kadar yüksek olması gerekir. Ama çok yüksek olursa bu kez ciddi kanama riskleri doğar. Yapılan kan testine prothrombin zamanı denilir ve ilacın pıhtılaşma sistemini ne kadar etkilediğine bakılır. Bir çocuk Kumadin'e ilk başladığında prothrombin zamanı haftada bir veya iki kez kontrol edilmelidir. Verilen dozun güvenli olduğu anlaşılınca kan testi ayda bir kere yapılır. Ayrıca dünyada ve ülkemizde değerli olan INR değeri vardır, bu hastalarda INR değerinin, 2.0-3.0 Ü arasında olması istenir.
MESAFE
